Daar zaten we dan, op die mooie vrijdagochtend 12 juni in een zaal van de Rechtbank in Amsterdam-Zuid.
Drie bestuursrechters (twee vrouwelijke rechters en een mannelijke) achter een lange tafel en de drie partijen elk aan een eigen tafel. Daarachter op de publieke tribune de belangstellenden.

De drie partijen waren wij als eiser, de gemeente als verweerder en als derde de projectontwikkelaar die zich als vergunninghouder bij de gemeente heeft gevoegd en er zelf een advocaat op heeft gezet. Wij waren ook met z’n drieën: juridisch adviseur Ron Frusch, deskundige Monica Verhoog en Otto Munters, als vertegenwoordiger van 68 eisers die het niet eens zijn met de bouwvergunning die de gemeente heeft afgegeven.

De voorzitster, één van de rechters, begon met na te vragen wie van de 68 eisers aanwezig waren. Helaas waren dat er maar drie, hoewel er wel een vijftal andere supporters voor onze zaak waren gekomen. Ook hebben we gemeld dat een tiental eisers met kennisgeving afwezig waren. Daarna werd ingegaan op de rol van onze deskundige Monica Verhoog, voorzitster van de Bewonersvereniging Overtoom. Zij zou als ervaringsdeskundige hebben kunnen vertellen over wat er in het afgelopen jaar is misgegaan bij de inspraakprocedures van Stadsdeel West. Maar zij werd niet toegelaten als deskundige, omdat het geen wetenschappelijk onderzoek betreft en omdat de inspraakprocedure bij de gemeente geen deel uitmaakt van de in de wet geregelde procedure bij het verlenen van omgevingsvergunningen. Het gaat daarbij alleen om de terinzageligging en niet om de procedures die daaraan voorafgaan.

Wij kregen de gelegenheid om in het kort te vertellen wat onze bezwaren tegen het bouwplan zijn. Daarna kreeg de advocaat van de gemeente het woord. Deze zei dat de gemeente op zich geen bezwaar heeft tegen ons plan om het binnenterrein open en groen te houden, maar ook niet tegen het bouwplan waarvoor een vergunning is verleend. Vervolgens kregen de projectontwikkelaar en zijn advocaat het woord. Zij vertelden al veel rekening te houden met de wensen van omwonenden en dat ze door het oponthoud van deze procedure zeer veel financiële schade lijden. Onze wens om een deel van het binnenterrein open te houden en een bestemming als buurttuin te geven gaat voor hen te ver. Volgens hen is het bouwproject in een patstelling geraakt doordat er verdeeldheid is in de buurt over het plan voor een buurttuin. Er zouden ook tegenstanders van het plan zijn. De ontwikkelaar vertelde ook veel vrienden onder de omwonenden te hebben.

Daarna heeft de voorzitster uitgebreid geprobeerd om de partijen tot overeenstemming te brengen. Ons inziens was dat heel goed mogelijk, gezien ons nieuwe compromis voorstel waarin we de ontwikkelaar de ruimte geven om 6 woningen te bouwen op het binnenterrein in plaats van 8.  Samen met het verplaatsen van de fietsenbergingen naar een ander deel van het terrein zou dit een open ruimte van 600 m2 kunnen opleveren op de plek vanaf halverwege de gymzaal met een deel van het voormalige schoolplein tot aan de tuinen aan de Overtoomzijde. Genoeg om een gedeelte van het binnenterrein open te houden en groen te maken en er een stille buurttuin te realiseren. Zie de plattegrond.

Over dit voorstel had in de afgelopen week al communicatie plaatsgevonden naar de ontwikkelaar en met de 68 eisers. Van de laatsten kregen we alleen maar positieve reacties, de ontwikkelaar reageerde negatief.
Ook ter zitting lukte het de voorzitster niet om hier verandering in te brengen. De discussie spitste zich op een gegeven moment toe op de kostprijs van de grond van de buurttuin. Eerst zei de ontwikkelaar hiervoor 5,5 ton te willen hebben om geen schade te lijden, na een schorsing van de zitting door de voorzitster om hierover te kunnen beraadslagen liep de prijs al op tot 1 miljoen euro…

Ons standpunt is dat we kans zien om de 600 m2 grond te kopen voor de prijs die het heeft als maatschappelijke bestemming (volgens de waardering die de gemeente hanteert is dat €26.000).
Verder zal het een zeer grote kostenbesparing voor de ontwikkelaar zijn als de procedure stopt en hij zo snel mogelijk kan beginnen met bouwen. Een tweede grote kostenbesparing voor hem is mogelijk als we het binnenterrein gezamenlijk zouden inrichten. In een eerder gesprek met de ontwikkelaar schatte hij deze kosten voor hem in op circa 3 à 4 ton. Twee woningen minder is 10% van de in totaal 20 geplande woningen. Met 90% van het bouwplan wel gerealiseerd zou het project financieel haalbaar kunnen zijn, als de wil er is.

Nadat dit deel van het onderzoek vruchteloos was afgesloten ging het verder over alle juridische gronden die in het beroepsschrift zijn genoemd. Een aantal daarvan konden door de tegenpartij weerlegd worden omdat er inmiddels aanvullend onderzoek gedaan is, zoals bijvoorbeeld naar de behoefte aan dure koopwoningen op deze locatie. Of omdat in het parkeerprobleem voorzien is dmv aankoop van een garage voor de nieuwe bewoners. De flora- en faunawet leverde nog wel een interessante discussie op.

Een sterk punt voor ons is vooral de fout die de gemeente heeft gemaakt bij de terinzagelegging van het ontwerp bouwbesluit. Op de website van de gemeente en ook in de communicatie naar ons toe is steeds als uiterste datum voor het indienen van zienswijzen 20 augustus genoemd en gezegd. In de publicatie in de Staatscourant, ook door de gemeente verzorgd, stond echter 27 augustus. Daardoor is het niet uitgesloten dat er mensen zijn die een zienswijze hadden willen indienen of die mee wilden doen met de gezamenlijke zienswijze, maar dachten dat ze al te laat waren. Bij ons kwamen inderdaad nog machtigingen binnen die in onze optiek te laat waren om nog mee te doen. De medewerker van de gemeente met wie we steeds contact hadden over het indienen van de gezamenlijke zienswijze heeft ons nooit gezegd dat de termijn verruimd was naar 27 augustus. Waarschijnlijk heeft de gemeente dit ook pas later bedacht in een poging om de fout te herstellen. Volgens onze jurist kan de Rechtbank hier niet zomaar overheen stappen. Lees meer… 

Tenslotte gaf de voorzitster de drie partijen nog een laatste woord. De advocaat van de gemeente had daar geen behoefte aan. De projectontwikkelaar gaf te kennen dat hij hoopt snel met bouwen te kunnen beginnen. Ons pleidooi was als volgt:
Dat in een stad als Amsterdam huizen gebouwd moeten worden en dat één van de oplossingen daarvoor is om het stedelijk gebied te verdichten en dat daarvoor bestaande open ruimtes opgeofferd moeten worden is op zich niet onredelijk. Maar bewoners moeten óók voor een gezond leefmilieu opkomen en zich verzetten als alle open ruimte volgebouwd dreigt te worden en daardoor de laatste stukjes stad waar nog wat rust en groen te vinden is verdwijnen.

Bouw niet alles vol, laten we er ook voor zorgen dat er open en groene ruimtes blijven bestaan. Het zijn de poriën waardoor er ademruimte blijft in de drukke stad. Zes in plaats van acht woningen op het binnenterrein is voor ons nog net aanvaardbaar. Dan blijft er plaats over voor een kleine stille buurttuin. Dat is onze hartekreet.

Als we niet met de projectontwikkelaar tot overeenstemming kunnen komen, dan verzoeken we de Rechtbank het huidige bouwbesluit ongedaan te maken. Met een nieuwe bouwaanvraag begrijpt de gemeente hopelijk nu beter wat het belang is voor de omwonenden om enige groene ruimte te laten bestaan op ons binnenterrein. Zodat een bouwplan niet leidt tot een verslechtering van het leefklimaat, zoals nu gesteld wordt, maar juist kan leiden tot een beter leefklimaat voor alle omwonenden.

Daarna sloot de voorzitster de zitting af. Deze duurde bijna drie uur. Maar eerst moedigde zij de partijen nog een keer aan om tot overeenstemming te komen en gaf ons daarvoor 3 weken tijd. Als er dan nog geen bericht van ons is, komt de uitspraak binnen drie weken daarna. Dus zes weken na de zitting, dat is op uiterlijk 24 juli.